تا به امروز در مجله آنلاین فرش بوم شخصیت‌های مختلفی را معرفی کرده‌ایم که هرکدام به نحوی با قصه‌ی فرش دستبافت ایرانی آشنا بودند. یکی بهترین طراح نقشه فرش بود و دیگری بهترین بافنده. یکی فرش اهدا می‌کرد و آن یکی آموزش می‌داد؛ همه‌ی آن‌ها یا از کودکی با فرش آشنا بوده و قالی‌بافی می‌کردند و یا سال‌های زیاد درس و مشقش را خوانده و نوشته بودند. اما امروز داستان مردی را خواهید خواند که شاید هیچگاه انتظارش نمی‌رفت روزی به یکی از چهرهای ماندگار فرش دستبافت ایران تبدیل شود. این نوشته قصه‌ی یک مرد عاشق فرش است.
زندگی نامه دکتر طاهر صباحی
طاهر صباحی سال 1319 در شهر تهران متولد شد. شاید بتوان رد و پای عشق و علاقه‌ی او به فرش را در همان سال‌ها نخست زندگی‌اش یافت. هنگامی که هنوز نوزاد بود و تنها چیزی که گریه او را آرام می‌کرد، دراز کشیدن بر روی قالی کرمان و تماشای کنجکاوانه گل‌های آن بود. با ورود به دهه بیست زندگی خود، او برای تحصیل به کشور ایتالیا سفر کرد. در یکی از سفر‌ها خود او سه تخته فرشی را که از بازار تبریز خریداری کرده بود را به صورت اتفاقی به ماموران گمرک ایتالیا فروخت و این اتفاق نقطه آغاز فعالیت او به عنوان یک تاجر فرش شد. او در کنار تجارت و پژوهش در حوزه صنایع دستی، تحصیلات تکمیلی خود را به پایان رساند و موفق به اخذ مدرک دکتری دندان پزشکی نیز شد. او هم اکنون در کشور ایتالیا زندگی می‌کند.
حرفه و پیشه
برای طاهر صباحی نمی‌توان تنها یک پیشه در نظر گرفت. او فردی با پشتکار بالا و بسیار باهوش بود که در زمینه‌های مختلف مهارت کسب می‌کرد و تحصیلات و آکادامیک داشت. او یک دندان پزشک، روزنامه‌نگار و نویسنده ماهری بود که با بسیاری از نویسندگان بین‌المللی همکاری داشت؛ اما شاید بیش از هرکدام از این موارد، دکتر یک عاشق فرش بود!. شیفتگی او به فرش باعث شد سال‌های بسیاری از عمر خود را برای شناخت و جمع‌آوری قالی‌های مختلف سپری کند که حاصل آن یک موزه-گالری فوق‌العاده، چندین جلد کتاب و ساعت‌ها سخنرانی ارزشمند است.
معرفی گالری قالیباف
از سال 1974 میلادی، دکتر صباحی آغاز به راه اندازی یک مرکز بین‌المللی به منظور نمایش، فروش و تحقیقات در زمینه انواع دستبافته‌های سنتی کرد. این مرکز که در شهر تورینو کشور ایتالیا قرار گرفته، به مرور زمان گسترده شد و امروزه تبدیل به مجموعه‌ای ارزشمند جهانی با حدود 1700 قطعه هنری شده است که مخاطبان بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. این مجموعه شامل بخش‌هایی با کاربری‌های متفاوت است که در ادامه آن‌ها معرفی می‌شوند.
موزه گالری: بخش موزه مهم‌ترین قسمت در گالری زیبای دکتر صباحی است. فرش‌هایی که در این موزه به نمایش درآمده است، گنجینه‌ای است ارزشمند نه تنها از فرش‌های ایرانی بلکه از دستبافت‌های نقاط مختلف جهان.
فرش‌های اژدها ارمنستانی از نمونه دستبافته‌های کمیابی است که در این موزه وجود دارد و این در حالی است که به سختی می‌توان چنین اثری را در موزه‌های ارمنستان پیدا کرد!
قالی‌های آنتیک: این گونه از فرش‌ها ارزش بسیار بالایی داشته و سخت می‌توان برای آن‌ها ارزش مادی مشخص کرد. بدون شک زیبایی چنین آثار گرانبهایی که از گذشته‌های دور به یادگار مانده، تا مدت‌ها ذهن شما را به خود مشغول خواهد کرد.
کتابخانه: هرچند قسمت‌هایی از گالری که در آن فرش‌ها به نمایش گذاشته شده است بسیار شگفت‌انگیز است اما نمی‌توان از شگفتی کتابخانه نیز پشم پوشی کرد. قفسه‌هایی از صدها کتاب تخصصی در زمینه هنر فرش که به زبان‌های مختلف وجود دارند، هر پژوهشگر و یا علاقه‌مندی را حیرت زده می‌کند.
نمایشگاه دستبافته‌های شیر: هرچند این مرکز نمایشگاه‌های متفاوتی دارد اما سالن فرش‌های شیر بسیار متفاوت و جذاب است. این سالن میزبان تعداد 23 فرش و قالیچه دستبافت با طرح شیر است که طی سال‌ها توسط دکتر صباحی خریداری شده است.کلیه این دستبافته‌ها متعلق به هنرمندان عشایر استان فارس کشور ایران است. این بخش یکی از پربازدیدترین قسمت‌های گالری است.
کتاب‌ها
در تمام این سال‌ها دکتر صباحی در کنار جمع‌آوری گنجینه‌ای ارزشمند از قالی‌ها و دیگر دستبافته‌های سنتی، به پژوهش و مطالعات کتابخانه‌ای و حتی میدانی نیز مشغول بود. او روزهای زیادی را در پی آشنایی و درک مفاهیم هنری عشایر در سیاه چادرهایشان سپری کرد.حاصل تمام تحقیقات او چندین کتاب نفیس است که به زبان‌های مختلفی چاپ و ترجمه شده است. در ادامه تنها به ذکر چند نمونه بسنده می‌کنیم.
گلیم‌های قفقاز: این کتاب به صورت تخصصی به معرفی گلیم‌های قفقازی می‌پردازد. از آنجایی که گالری قالیباف نیز دارای گنجینه‌ای از گلیم‌های قدیمی قفقازی است، مطالعه این کتاب برای علاقه‌مندان پیش از بازدید از موزه ی‌تواند جذاب باشد. اصل این کتاب به زبان ایتالیایی نوشته شده است.
دستبافته‌های عشایر شاهسون: خوشبختانه این اثر از معدود کتاب‌‌های ترجمه شده به زبان فارسی استاد هست که به صورت مفصل به معرفی انواع بافته‌های عشایری منطقه شاهسون پرداخته است.
همچنین دکتر صباحی پیشنهادی در باب اضافه شدن یک واحد درسی به نام تاریخ و فرهنگ قالی‌های شرق ارایه کرد که مورد استقبال مسئولین دانشگاهیشهر تورین ایتالیا قرار گرفت و هم اکنون در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود. او برای پند سال مسئولیت آموزش این واحد درسی را بر عهده داشت.
سخن پایانی
واقعیت این است در یک نوشته کوتاه نمی‌توان از تمام خدمات آقای دکتر صباحی نام برد و هنر و استعداد ایشان را معرفی کرد. زمینه فعالیت ایشان بسیار گسترده و متنوع بوده است؛ برای مثال دکتر صباحی مسئولیت مجله بین‌المللی گره به زبان‌های ایتالیی و انگلیسی را نیز به عهده دارند که در این نوشتار به آن اشاره نشد. گره شامل 53 جلد مجله تمام رنگی است که طی 23 سال توسط استاد تهیه شد. همچنین او سابقه سخنرانی‌های متعددی را در همایش‌ها و سمینارهای جهانی در حوزه فرش و صنایع دستی دارد. به راستی این مرد هنر دوست ادای دینی بی‌سابقه به هنر و فرش دستبافت ایرانی انجام داده و پرچم افتخار را برای ما در جوامع بین‌المللی برافراخته است. مجله فرش بوم بر خود لازم می‌دانست تا به واسطه معرفی این استاد بزرگوار به مشتریان خود، از تمام زحمات و تلاش‌های ایشان برای هنر فرش دستبافت ایران قدردانی کند.
| جهت مشاهده، مقایسه و خرید فرش دستباف اینجا کلیک نمایید |
نویسنده: مریم مصطفوی
