فرشهای دستبافت ایرانی را میتوان از جهات مختلفی دستهبندی کرد. روش تولید، رنگ، جنس، اندازه و تفاوتهای ظاهری و ساختاری، از جمله معیارهایی هستند که در تعیین نوع فرش دستبافت موثر هستند. اگر شما هم علاقه دارید که شناخت بیشتری از انواع فرش دستبافت ایرانی داشته باشید، تا انتهای این مقاله با فرش بوم همراه باشید.
انواع فرش دستباف ایرانی از لحاظ ابعاد
فرشهای دستباف ایرانی به دو دستهی کلی قالی و قالیچه تقسیم میشوند. قالیچهها معمولاً شش متر یا کمتر هستند. قالیها هم بنا بر محیطی که در آن قرار میگیرند، در ابعاد 9، 12 و 24 متری ساخته میشوند. از قالیها و قالیچهها معمولاً برای پوشاندن اتاقخوابها، سالنهای پذیرایی و مساجد استفاده میشود. البته فرشهای دستبافت ایرانی در ابعاد دیگری هم بنا بر نیاز و مساحت محیط مورد نظر بافته میشوند.
انواع فرش دستباف ایرانی از لحاظ جنس
1- فرش دستباف تمام ابریشم: چله و پرز بهکاررفته در این فرشها کاملاً از جنس ابریشم است. فرش تمام ابریشم ارزش بالاتری نسبت به سایر فرشها دارد.
2- فرش دستباف کف ابریشم: در این فرشها از پرز ابریشم بهجای پرز پشمی استفاده شده است. این فرش طراحی کلاسیک فوقالعاده زیبایی دارد. این فرش دارای ویژگیهایی مثبتی مانند: ماندگاری بالا، شستوشوی راحت و تنوع زیاد در طرح و نقش است.
جهت اطلاع از قیمت و خرید این فرش کف ابریشم مرغوب اینجا کلیک نمایید
3- فرش گل ابریشم: یک نوع فرش دستباف است که با استفاده از نخهای ابریشم طبیعی تهیه میشود و طرح گلها مختلف روی آن بافته میشود. نخهای ابریشمی به کار رفته در واقع همان پیلهی کرم ابریشم است که بر دور خود میسازد؛ این پیله طی انجام فرآیندی تبدیل به ابریشم خالص و سپس نخهای ابریشمی مورد استفاده در فرشهای دستباف میشود.
جهت کسب اطلاعات کامل و خرید این فرش دستبافت گل ابریشم اینجا کلیک نمایید
4- فرش دستباف پشمی: به فرشیهایی میگویند که تار و پود آن از جنس پنبه و پرز آن پشمی باشد. این فرشها برای مناطق مرطوب مثل شهرهای شمال کشور بهترین گزینه هستند. زیرا رطوبت آنها را خراب نمیکند. همچنین این فرشها، گرما را حفظ میکنند و خاصیت درمانی بالایی دارد.
برای کسب اطلاعات کامل و خرید این فرش پشمی زیبا اینجا کلیک کنید
5- فرش کرکی: به فرشهایی میگویند که پرز آنها از جنس کرک باشد. کرک بسیار نرمتر و لطیفتر از پشم است؛ اگرچه هر دوی آنها از پشم گوسفند بافته شدهاند. فرشهای کرکی به علت ظرافت زیاد، دوام کمتری دارند. این فرشهای گرم و نرم معمولاً گران قیمت هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید این فرش کرکی بسیار زیبا اینجا کلیک نمایید
6- فرش سوف: فرش سوف یک فرش دستباف معمولی است که نقش گل و بوتهها در آن پرزدار و برجسته میباشند. زمینه آن بسیار ساده و تنها با استفاده از دو نوع پود ضخیم و نازک بافته میشود.
انواع طرحهای فرش دستبافت ایرانی
1. فرش دستباف کاشان: طراحی و کیفیت بالای فرشهای کاشان باعث شده است که فرشهای آن جزو برترین فرشها ایرانی به حساب بیاید و شهرت جهانی پیدا کند. امروزه در فرش کاشان بیشتر از نقشه لچک و ترنج استفاده میشود که به لچک و ترنج شاهعباسی معروف است.
2. فرش دستباف تبریز: فرش تبریز در طرحهای گوناگون بافته میشود و تنوع نقشههای فرش تبریز بسیار بالا میباشد. بسیاری از فرشهای تبریز در نهایت ظرافت و دقت بافته شده و بسیار نازک رویهگیری میشوند. فرش تبریز غالباً با پشم یا ابریشم بافته میشود و چله کشی آن معمولاً با پنبه یا ابریشم و بسیار به ندرت با پشم انجام میشود.
3. فرش دستباف کرمان: فرش دستباف کرمان را میتوان در دسته فرشهای طبیعت گرا، پرکار و پر استفاده از نقش مایههای ریز در سراسر قالی دانست که معروفترین طرحهای آن عبارتند از: سبزیکار، واگیرهای، درختی، بتهای، قاب قرآنی، تصویری، افشان و… که طرح معروف گلدانی، یکی از شاهکارهای قالیهای دوران صفویه میباشد.
4. فرش دستباف هریس: در این فرش از اشکال اسلیمی هندسی و خطوط شکسته استفاده میشود. در این طرح از خطوط منحنی برای بافت استفاده نمیشود.
5. فرش دستباف فراهان: فرشی با دوام که با پشم با کیفیت ضخیم بافته میشود و ارتفاع پرزهای آن معمولاً خیلی کوتاه است. البته باید دقت کنید که این توضیحات در مورد فرش فراهان کلاسیک و قدیمی میباشد.
6. فرش دستباف نایین: فرشهای نایین را از لحاظ طراحی میتوان برگرفته از فرشهای اصفهان دانست. استفاده وسیع از طرح لچک و ترنج با ترکیب نقوش اسلیمی و ختایی در فرش دستباف نائین به قدری است که فرش دستبافهای نائین را اغلب با طرح لچک و ترنج میشناسند.
7. فرش دستباف اصفهان: ساختار اصلی اغلب طرحهای قالی اصفهان، از الگوی لچک و ترنج پیروی میکند. نقوش زیبای اسلیمی و گردشهای آن در ساختار لچک، ترنج و متن فرش به وضوح قابل مشاهده و قابهای ساخته شده از نقوش اسلیمی در حاشیه این فرشها دیده میشود.
8. فرش دستباف قم: قالی قم دارای پیشینه و تاریخچه قوی نمیباشد و در گذشته به خاطر استفاده از مواد اولیه نامرغوب و بی کیفیت فرشهایی که در این شهر بافته میشدند بسیار ضخیم و درشت بافت بودند. اما امروزه فرشهای این منطقه به خاطر نظم و در گره و تار و پود زبانزد میباشند. نظم در بافت قالیهای این منطقه تا حدی وجود دارید که گاهاً به سختی میتوان آنها را از فرشهای ماشینی تشخیص داد.
9. فرش دستباف سلطان آباد: فرش اراک دارای تنوع طرحی بسیار بالا و متنوع از جمله، لچک ترنج، افشان، شاه عباسی، جنگلی، شکارگاه، درختی و پیچ، خشتی، شیخ صفی، اسلیمی، گل حنا، تک بته، نقشه عظیمی، بته میر، شاخ بزی، مستوفی و گل ریز و لیلیان میباشد.
10. فرش دستباف ساروق: ساختار کلی و نوع بافت اصلی فرش ساروق ریز بافت میباشد که اندازه پرزها در آن بسیار کوتاه میباشد. بیشتر نقشههای این منطقه به صورت طرح سراسری گل و برگ است.
11. فرش دستباف بختیاری: زنان و دختران بختیاری برای بافتهای خود از هیچ طرح و نقشه از پیش طراحی شدهای استفاده نمیکنند و از نقشهای ذهنی برای بافتهای خود استفاده میکنند.
ساختاربندی انواع فرش دستبافت ایرانی
فرش دستباف کلاسیک: فرش کلاسیک به فرشی گفته میشود که طرحها و نگارههای آن سنتی و قدیمی میباشد. رنگ این فرشها ملایم و آرامشبخش است.
فرش دستباف مدرن: سلیقههای امروزی، پای طرحها و رنگهای مدرن را به فرشهای دستبافت باز کردهاند. البته جنس و کیفیت کار همان است.
حالا نوبت شما است!
ما در مجلهی فرش بوم تا اینجا تلاش کردیم که انواع فرش دستبافت ایرانی را به شما معرفی کنیم. فرش بومیهای عزیز اگر اطلاعات بیشتری در خصوص انواع فرشهای دستباف ایرانی دارید با ما در قسمت نظرات در میان بگذارید!