وجود ابرش در زمان انتخاب فرش دستباف را می‌توان یک عیب تلقی کرد که اغلب ناشی از مراقبت و شست‌وشوی نامناسب است. بسیار مهم است که بدانیم فرش دستباف ایرانی، به ویژه فرش با کیفیت و مرغوب، یک سرمایه‌گذاری با ارزش است و نگهداری دقیق از آن، حائز اهمیت می‌باشد. این امر بر اهمیت پایبندی به شیوه‌های تعمیر و نگهداری اصولی و استاندارد برای جلوگیری از مسائلی مانند ابرشی شدن تاکید می‌کند. علاوه بر این، پیروی از این دستورالعمل‌ها به طور قابل ملاحظه‌ای طول عمر فرش دستباف را افزایش می‌دهد. این مقاله بینشی در مورد ابرشی شدن فرش دستباف به شما ارائه می‌دهد و به بررسی راهکارهای موثر برای پیشگیری از آن می‌پردازد.
ابرشی شدن فرش دستباف به چه معناست؟
یکی از ایراداتی که می‌تواند در فرش دستباف ایجاد شود، ترکیب رنگ‌ها در حین بافت است، پدیده‌ای که در اصطلاح فرش بافی به آن «ابرش» می‌گویند. ضروری است که تمام بخش‌های فرش دستباف دارای رنگی ثابت و یکنواخت، بدون هیچ گونه در هم آمیختگی یا ظهور تکدانه‌های پر رنگ و کمرنگ که الگوی کلی را مختل می‌کند، باشد. همچنین هر گونه رنگ پریدگی در زمینه فرش نیز یک عیب محسوب می‌شود. تشخیص این تغییر در تن رنگ اغلب از طریق بازرسی بصری امکان‌پذیر است.
متأسفانه، در بسیاری از موارد، هنگامی که این مسئله در زمان انتخاب فرش دستباف آشکار می‌شود، اصلاح آن از طریق رنگ‌آمیزی مجدد غیرممکن است. لازم به ذکر است که بدانید، این مشکل بیشتر در فرش گبه دستباف دیده می‌شود. در حالی که در برخی از فرش‌های روستایی و عشایری، این ترکیب ممکن است به عنوان یک انتخاب زیبایی‌شناختی باشد و نقصی تلقی نشود، اما برای فرش دستباف مدرن، ابرشی بودن بیش از حد باید واقعاً یک نگرانی مهم در نظر گرفته شود. علاوه بر این، این مشکل می‌تواند بر ارزش و قیمت فرش دستباف تأثیر منفی بگذارد.
انتخاب فرش دستباف و علت ابرشی شدن آن
همان‌طور که قبلا ذکر شد، وقتی صحبت از انتخاب فرش دستباف به سبک مدرن می‌شود، موضوع مهمی که باید در نظر گرفته شود، بروز ابرش است. با این حال، برای جلوگیری از این نقص، درک علل زمینه‌ای آن ضروری است. عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند، از جمله:
1. نادیده گرفتن استانداردهای کیفی در فرآیند رنگرزی الیاف:
دقت ناکافی در رنگرزی و بروز اختلاط در خامه‌ها و کلاف‌ها به طور بالقوه می‌تواند منجر به ابرشی شدن فرش دستباف شود.
2. عیوب فرآیند رنگرزی:
این موارد ممکن است شامل استفاده از رنگ‌ها یا الیاف بی‌کیفیت، رنگرزی ناهموار، نمک‌های معدنی بیش از حد در آب و استفاده بیش از حد از رنگ باشد.
3. پرتاب بودن خامه:
استفاده نادرست از خامه می‌تواند منجر به ظاهری کدر، تیره و روشنی ناهموار در نواحی مختلف فرش دستباف شود.
4. تراکم خامه و نسبت آب:
تراکم ناکافی خامه نسبت به مقدار آب مصرفی نیز می‌تواند به ابرشی شدن فرش دستباف کمک کند.
علاوه بر این، قرار گرفتن غیر یکنواخت فرش‌های دستباف ایرانی در معرض نور خورشید می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در ظاهر الیاف شود، که به طور بالقوه منجر به ابرشی شدن فرش‌های دستباف می‌شود. بنابراین، فرآیند خشک کردن و قرار گرفتن فرش در معرض نور خورشید باید به دقت انجام شود.
این موارد منجر به ابرشی شدن فرش دستباف در هنگام تهیه الیاف و فرآیند بافت می‌شود. با این حال، شایان ذکر است که مواردی نیز وجود دارد که ممکن است در هنگام استفاده فرش دستباف رخ دهد. راهکارهایی برای جلوگیری از این موضوع نیز قابل اجرا است.
راهکارهای جلوگیری از ابرشی شدن فرش دستباف
شما باید هنگام انتخاب فرش دستباف از آن در برابر مسائلی مانند ترکیب رنگ محافظت کنید، زیرا رعایت یک روال نگهداری اصولی و استاندارد ضروری است. برای جلوگیری از ابرشی شدن فرش دستباف باید نکات زیر را رعایت کرد:
1. از مصرف شوینده‌های شیمیایی خودداری کنید:
بیشتر شوینده‌های شیمیایی می‌توانند به الیاف فرش نفوذ کرده و به آن آسیب برسانند و در نهایت منجر به تغییر رنگ آن شوند.
2. از مصرف آب داغ برای شست‌وشو خودداری کنید:
هرگز برای تمیز کردن انواع فرش ایرانی دستباف از آب داغ استفاده نکنید، زیرا این امر می‌تواند منجر به بروز آسیب قابل توجهی در رنگدانه‌های فرش شود.
3. از مصرف برس و پارچه مرطوب برای تمیز کردن خودداری کنید:
از مصرف برس‌های خشن برای پاک کردن لکه‌هایی مانند چای یا قهوه از روی فرش خودداری کنید. علاوه بر این، از اعمال فشار بر روی فرش دستباف با پارچه مرطوب خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند منجر به آسیب به الیاف فرش و در نتیجه ترکیب رنگ شود.
4. فرش خیس را آویزان نکنید:
پس از شستن فرش، از آویزان کردن آن در حالی که هنوز مرطوب است خودداری کنید. فرش‌های دستبافت در هنگام خیس شدن بسیار ظریف هستند و خطر در هم آمیختگی رنگ به طور قابل توجهی زیاد می‌باشد. در زمان انتخاب فرش دستباف، به یاد داشته باشید که حساسیت آن‌ها در طول فرآیند شست‌وشو زیاد است، بنابراین از شست‌وشوی آن‌ها در منزل جدا خودداری نمایید.
5. از قرار گرفتن فرش‌های خیس در معرض نور خورشید خودداری کنید:
یکی دیگر از اشتباهات رایج که می‌تواند منجر به کدر شدن و ابرشی شدن فرش دستباف شود، قرار دادن مستقیم فرش خیس در معرض نور خورشید می‌باشد. انجام این کار می‌تواند منجر به ایجاد آسیب شدید در الیاف فرش و حتی تسریع پوسیدگی شود.
تست رنگ‌دهی در زمان انتخاب فرش دستباف
مهم است اذعان کنیم که شستن بیش از حد فرش‌های دستباف می‌تواند به آسیب‌های قابل توجهی منجر شود، بنابراین توصیه می‌شود از تمیز کردن بیش از حد خودداری شود. چنین آسیبی حتی با استفاده از استانداردترین روش‌ها، اجتناب‌ناپذیر است. بدیهی است که این مسائل با شست‌وشوی دستی و غیر اصولی تشدید می‌شود. در حالت ایده‌آل، فرش‌های دستباف باید هر 3 تا 5 سال یکبار شسته شوند و شست‌وشوی بیشتر از این فاصله توصیه نمی‌شود. نکته قابل توجه دیگر این است که برخی از فرش‌های دستباف به دلیل الیاف خاصی که در ساخت آن‌ها به کار رفته است، بیشتر در معرض آسیب و ابرشی شدن قرار می‌گیرند. همان‌طور که قبلا ذکر شد، ابرشی شدن فرش دستبافت به شدت به کیفیت الیاف به کار رفته بستگی دارد.
برای ارزیابی کیفیت الیاف در زمان انتخاب فرش دستباف، می توان یک آزمایش ساده انجام داد:
گوش پاک کن را با آب گرم زیر نقطه جوش مرطوب کنید و به آرامی روی قسمت‌های رنگی فرش حرکت دهید. اگر نوک گوش پاک کن لکه‌دار شود، نشان‌دهنده الیاف بی‌کیفیت است و احتمال ابرشی شدن آن در هنگام شست‌وشو بیشتر است.
انتخاب فرش دستباف با کیفیت
هنگام انتخاب فرش دستباف با کیفیت، به پیچیدگی بافت و تراکم گره‌ها توجه کنید. وضوح و دقت الگوها را بررسی کنید و مطمئن شوید که به خوبی در کنار هم قرار گرفته‌اند و متقارن هستند. برای ابرشی نشدن فرش دستباف، کیفیت الیاف مورد استفاده را بررسی کنید، زیرا به طور معمول الیاف طبیعی مانند پشم یا ابریشم به دلیل دوام، تثبیت رنگ و درخشندگی ترجیح داده می‌شوند. در نهایت، شهرت بافنده یا خاستگاه فرش را در نظر بگیرید.
سخن پایانی
شما می‌توانید برای خرید فرش دستباف نفیس و باکیفیت با کارشناسان ما در فروشگاه فرش بوم تماس بگیرید. متخصصین ما اطلاعات و راهنمایی‌های لازم را برای اطمینان از یک خرید مطمئن و لذت‌بخش به شما ارائه می‌دهند. فراموش نکنید که موضوع ابرشی شدن فرش دستبافت به ویژه هنگام خرید فرش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در نهایت، لازم است بدانید، در کنار کیفیت الیاف، دفعات شست‌وشو نیز نقش مهمی در ایجاد ابرش ایفا می‌کند.
